- αδρεναλίνη
- Σπουδαία ορμόνη που παράγεται από τον μυελό των επινεφριδίων. Είναι η πρώτη ορμόνη που απομονώθηκε σε καθαρή κατάσταση το 1901 από τον Ιάπωνα Τουκαμίνε. Η α. βοηθά τον οργανισμό να κινητοποιήσει όλες τις πηγές ενέργειάς του, σε περιπτώσεις έντονης ή επείγουσας δραστηριότητας. Με τη δράση της προκαλείται αύξηση του ποσού της γλυκόζης στο αίμα, διαστολή των βρόγχων, επιτάχυνση των παλμών της καρδιάς, αύξηση της πίεσης του αίματος, συστολή των αγγείων του πεπτικού συστήματος και του δέρματος, διαστολή της κόρης του ματιού, ανόρθωση των τριχών κλπ. Εκτός από τον μυελό των επινεφριδίων, η α. παράγεται επίσης στις απολήξεις πολλών ινών του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, όπου μεταβιβάζει τα νευρικά ερεθίσματα.
Η α. χρησιμοποιείται ως φάρμακο σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής, μεγάλης πτώσης της αρτηριακής πίεσης (cοllapsus), βρογχικού άσθματος, όπως και σε διάφορες αλλεργικές καταστάσεις. Επειδή με τη δράση της συστέλλονται τα αγγεία του δέρματος, χρησιμοποιείται τοπικά σε αιμορραγίες (κυρίως ρινικές) ως αιμοστατικό καθώς και σε διαλύματα αναισθητικών, γιατί έτσι το φάρμακο απορροφάται με βραδύτερο ρυθμό και δρα για περισσότερο χρόνο.
Η α. στον οργανισμό συντίθεται από το αμινοξύ τυροσίνη, με ενδιάμεσο προϊόν τη νοραδρεναλίνη. Κατά την αποικοδόμησή της πρώτα μεθυλιώνεται η ομάδα -ΟΗ στη θέση 3 και κατόπιν παθαίνει αλλοιώσεις η πλευρική αλυσίδα.
Τα τελευταία χρόνια, ο όρος χρησιμοποιείται και με μια μεταφορική έννοια, για να δηλώσει καταστάσεις στις οποίες ο άνθρωπος βιώνει έντονα μια κατάσταση, ενέργεια ή δραστηριότητα (π.χ. τα λεγόμενα extreme σπορ), που έχει επικρατήσει να λέγεται ότι προκαλεί «έκκριση α.»
Το σερφ είναι ένα από τα σπορ που «ανεβάζουν την αδρεναλίνη».
Ένας αθλητής του σκέιτμπορντ σε μια περίτεχνη φιγούρα του, ενώ παράλληλα βιώνει και το αίσθημα της «έκκρισης αδρεναλίνης».
Τα επινεφρίδια εκκρίνουν στο αίμα την αδρεναλίνη, ορμόνη που ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση και αυξάνει τον βασικό μεταβολισμό και τη μυϊκή δραστηριότητα.
* * *ή επινεφρίνη, η βιοχ.ουσία βιολογικής προελεύσεως με δράση ορμονική ή νευρο-ορμονική. Η αδρεναλίνη και η πρόδρομη ένωση σχηματισμού της, η νοραδρεναλίνη (ή νορεπινεφρίνη ή λεβαρτερενόλη), είναι οι δύο κυριότερες ορμόνες τής μυελώδους ουσίας τών επινεφριδίων.
Dictionary of Greek. 2013.